Быть честным человеком очень важно всегда и везде. Но к сожалению сейчас мы живем в таком мире, что очень часто люди не ценят нашу доброту и честность.
Честность . Эта нравственная категория во все времена считалась одной из доминирующих в характере человека. Задавая вопрос о том, какие качества в людях ценятся превыше всего, мы непременно помним о честности. Как говорится честность и порядочности – это уже половина счастья.
Всегда ли нужно быть честным? Я не могу дать однозначного ответа на этот вопрос. Конечно, в обычной жизни быть честным не очень сложно. Не лгите, поступайте по совести… Но могу точно сказать, что даже самые порядочные люди, о которых окружающие отзываются положительно, вряд ли смогут с уверенностью сказать: «Я никогда в жизни не лгал». ..Сегодня многие люди носят маску, потому что нет прежнего доверия друг к другу и многие не хотят показывать свои искренние чувства и высказывать свою точку зрения. Люди боятся критики.
Сегодня в мире не спокойно
Мир, в котором мы сейчас живем, настолько жесток, насколько это возможно. Люди жертвуют другими жизнями, счастьем, здоровьем и благополучием только ради своих денег и своих амбиций. Люди больше не заботятся друг о друге, каждый сам за себя. Они всегда делятся на группы как богатые и бедные , красивые инекрасивые , белый и черный , и так далее. Люди всегда ссорятся, дерутся и пользуются чужими трудными временами. Мы живем в мире, где ценность определяется деньгами, которые у нас есть, или оттенком кожи, с которым мы родились. Люди не хотят помогать другим, если не видят в этом выгоду для себя.И даже если они предлагают помощь, то в основном потому, что ожидают, что однажды она вернется к ним в качестве приза. У нас никогда не было и не будет мира , пока мы разделяем себя как разные люди, потому что мы не сможем выжить на этой планете, если мы не будем двигаться вместе и поддерживать друг друга.
Աբխազա-վրացական հակամարտություն
Հակամարտությունը ներառում է էթնիկ հակամարտություն վրացիների և աբխազ ժողովրդի միջև Աբխազիայում, որը փաստացի անկախ, մասամբ ճանաչված հանրապետություն է:
1992 թվականի օգոստոսին Աբխազիայի Գերագույն խորհրդի և Վրաստանի ղեկավարության միջև առկա քաղաքական հակասությունները, կապված Վրաստանի ազգային գվարդիայի ստորաբաժանումների՝ Աբխազիա մտնելու հետ, վերածվեցին զինված բախումների։ Ռազմական գործողությունները ընթանում էին վրացական և աբխազական զինված կազմավորումների, ինչպես նաև կողմերին աջակցելու նպատակով Հյուսիսային Կովկասից ժամանած կամավորների միջև և տևեցին ավելի քան մեկ տարի։ Հակամարտող կողմերը միմյանց մեղադրում էին քաղաքացիական անձանց նկատմամբ մարդու իրավունքների մասսայական խախտումներ կատարելու մեջ։ Համաձայն ՄԱԿ-ի հատուկ հանձնաժողովի՝ 1993 թվականի հոկտեմբերյան իրադարձությունների վերաբերյալ զեկույցի՝ նշված խախտումների պատասխանատվությունը կրում են ինչպես վրացական կառավարական զորքերը, այնպես էլ աբխազական զինված ուժերը, ինչպես նաև ոչ կանոնավոր կազմավորումներն ու քաղաքացիական անձինք, ովքեր համագործակցում էին հակամարտող կողմերի հետ։
Հակամարտությունը հանգեցրեց հսկայական տարածքների ամայացման և բնակչության զանգվածային տեղահանությամբ։ Ռազմական գործողությունների հետևանքով տասնյակ հազարավոր քաղաքացիական անձինք, հիմնականում՝ վրացիներ, դարձան փախստական՝ ստիպված լինելով լքել իրենց բնակավայրերը։
1994 թվականի մայիսի 14-ին վրացական և աբխազական կողմերը Ռուսաստանի Դաշնության մայրաքաղաք Մոսկվայում կնքեցին «Կրակի դադարեցման և կողմերի բաժանման մասին» համաձայնագիր, որը մշակվել էր հակամարտության կարգավորման նպատակով ՄԱԿ-ի հատուկ հանձնակատարի գլխավորությամբ տեղի ունեցած ժնևյան բանակցությունների շրջանակներում։ Համաձայնագրի համաձայն և ԱՊՀ երկրների ղեկավարների որոշմամբ հակամարտության գոտում 1994 թվականի հունիսից տեղակայվեցին «ԱՊՀ խաղաղության հաստատման միասնական ուժեր», որոնք ամբողջությամբ կազմված էին ռուսական զինված ուժերից։ Վերջիններիս պարտականությունների մեջ էր մտնում կրակի դադարեցման ռեժիմի պահպանումը։ Միաժամանակ համաձայնագրի պահպանման և ԱՊՀ ուժերի դիտարկման նպատակով Աբխազիայում տեղակայվել էր ՄԱԿ-ի առաքելությունը, որը տևեց մինչև 2009 թվականի հունիսի 15-ը։
Նախապատմություն
ԽՍՀՄ փլուզումից հետո Վրաստանում քաղաքական հակամարտությունը թևակոխեց բացահայտ զինված դիմակայության ինչպես Վրաստանի և վերջինիս ինքնավարություններ հանդիսացող Աբխազիայի և Հարավային Օսիայի միջև, այնպես էլ հենց բուն վրացական տարածքներում։ Վրաստանի ղեկավարությունը որոշել էր վերջնաանապես վերացնել աբխազական և օսեթական ինքնավարությունները։
1991 թվականի ապրիլի 9-ին Հանրապետության Գերագույն խորհրդը նախագահ Զվիադ Գամսախուրդիայի ղեկավարությամբ, առաջնորդվելով 1918 թվականի մայիսի 26-ի համապատասխան փաստաթղթով, հռչակեց Վրաստանի անկախությունը։
Ինչ ավարտ ունեցավ։
2008-ի օգոստոսին Հարավային Օսիայի շուրջ 5-օրյա պատերազմից հետո Ռուսաստանը ճանաչեց Աբխազիան որպես անկախ երկիր: Մոսկվայի և Թբիլիսիի միջև դիվանագիտական հարաբերությունները խզվեցին:
Աբխազիան կառուցում է իր կյանքը որպես անկախ հանրապետություն։ Այս կարգավիճակը, բացի Ռուսաստանից, ճանաչել են Երրորդ աշխարհի մի շարք երկրներ: Վրաստանը Աբխազիան համարում է իր տարածաշրջանը, որը գրավված է Ռուսաստանի կողմից: Միջազգային հանրության մեծ մասը Աբխազիան համարում է Վրաստանից անջատված շրջան:
Եղիշե Չարենց փաթեթ…
«Էմալե պրոֆիլը Ձեր» շարքից
Շարքին կարող եք ծանոթանալ՝այստեղ:
Շարքը նվիրված է Արմենուհի Տիգրանյանին, ով մոտ հարաբերությունների մեջ է եղել Եղիշե Չարենցի հետ: Շարքը երկար ուսումնասիրելուց և բոլոր բանաստեղծությունները կարդալուց հետո, նկատեցի, որ գրեթե բոլոր բանաստեղծությունները գրված են չափազանց նուրբ, հետաքրքիր ոճով, կարող եմ ասել նաև սուր հրապուրանքով: Ամեն դեպքում՝ կառանձնացնեմ հենց սա:
***
Թղթից շինած ծաղիկների պես հիվանդոտ,
Թոքախտավոր ստեղների պես ռոյալի,
Փոշուց կերած նկարների նման անթով1,
Որպես մեռած գեղեցկուհու մի հայելի —
Հոգիս տխրել է անբարբառ ու չգիտե
Ինչո՞ւ է օրն իրիկնանում ու լուսանում—
Երբ ոչ մի լույս դրսից ընկած ճառագայթի
Չի՜ ամոքում նրա կարոտը անանուն։
Ստեղծագործության մեջ տեսա երկու արտահայտված զգացում՝ կարոտ և անցանկալիություն: Միգուցե այդ չսպասված և անցանկալի լինելու զգացումը հենց ինքը հեղինակի մոտ չի եղել գրելիս, սակայն այն պարզ արտահայտված է վերջին տողերում՝
Ինչո՞ւ է օրն իրիկնանում ու լուսանում—
Երբ ոչ մի լույս դրսից ընկած ճառագայթի
Չի՜ ամոքում նրա կարոտը անանուն:
Մարդկանց տարօրինակ կերպով միշտ ձգում են այն վայրերը, որտեղ իրենց չեն սպասում, այն մարդիկ, ովքեր իրենց տեսնել, իրենց հետ խոսել, ժամանակ անցկացնել ուղղակիորեն չեն ուզում: Ինքդ քեզ գնահատելու ճանապարհին, ինքնավստահություն ձեռք բերելու այդ ուղու վրա, հենց այս բաներն են, որ առաջինն են վերանում ու հեռացվում: Մենք մեր մեջ այնքան չհասկացված, չընկալված պահեր ունենք, որ հաճախ երբ գալիս, հանգում ենք ինչ-որ իրավիճակի, ինքներս էլ չենք հասկանում, թե ինչպես պետք է վարվենք, քանի որ չենք չանաչում ինքներս մեր ես-ը, որը թերևս յուրաքանչյուր պահի ամենակարևոր բանն է:
Եղիշե Չարենցի մեդիափաթեթին կարող եք ծանոթանալ՝այստեղ:
Միշտ մեր այսպիսի փաթեթների ընթացքում կամ վերլուծում ենք ստեղծագործություններ, կամ ուսումնասիրում կենսագրական տվյալեր, այս անգամ որոշեցի ուսումնասիրել փաթեթում դրված Եղիշե Չարենցի ֆոտոալբոմը: Ծանոթացի՛ր՝այստեղ: Նկարներով ավելի հեշտ է լինում, քանի որ նախ դու մնում ես քո հետաքրքրության շրջանակի մեջ, չես ձանձրանում, որովհետև հաճախ տեքստերը ինչքան էլ շատ են հետաքրքրում, ծավալի պատճառով միայն անգամ այն քեզ վանում է, իսկ նկարների հետ աշխատելն ու ուսումնասիրելը բավականին դյուրին էր ինձ համար, չնայած առաջին փորձս էր: Միանգամից փաստ, որ նկատեցի, նմանությունն է Եղիշե Չարենցի և իր մոր: Կարծում եմ, որ հեղինակի հայացքը միանգամայն հոր լուրջ և խորհուն հայացքն է արտացոլում, սակայն ողջ արտաքինով, ամբողջությամբ Չարենցը նման է հենց իր մորը, սա բացահայտում էր, որը նկատեցի ալբոմն ուսումնասիրելուց հետո:
Դերանուն
Լեզվում կան բառեր, որոնք ցույց են տալիս անձ, առարկա, հատկանիշ և այլն, սակայն առանց դրանց կոնկրետ անվանումների, օրինակ՝ Արմենը եկավ — Նա
եկավ. հինգ գիրք — այսքան գիրք։ Առանց կոնկրետ անվանումների՝ անձ, առարկա և
տարբեր հատկանիշներ ցույց տվող բառերը միավորվում են մեկ խոսքի մասի մեջ,
որը կոչվում է դերանուն։ Դերանունն ունի ութ տեսակ՝ անձնական, ցուցական,
փոխադարձ, հարցական, հարաբերական, որոշյալ, անորոշ, ժխտական։
1.Անձնական դերանուններ
Անձնական դերանունները ցույց են տալիս խոսող, խոսակից կամ մի երրորդ
անձ։ Անձնական դերանուններն են՝ ես, դու, նա, ինքը (եզակի թիվ), մենք, դուք,
նրանք, իրենք (հոգնակի թիվ)։ Այս դերանուններն ունեն դեմքի կարգ. առաջին
դեմքը ցույց է տալիս խոսողին (ես, մենք), երկրորդ դեմքը՝ խոսակցին (դու, դուք),
երրորդ դեմքը՝ մի երրորդ անձի (նա, նրանք, ինքը, իրենք)։ Ինչպես տեսնում ենք,
երրորդ դեմքի համար կա երկու ձև, սակայն ինքը դերանունը, ստանալով ս, դ
հոդերը, կարող է առանձին կամ առաջին և երկրորդ դեմքերի դերանունների հետ
էլ գործածվել՝ արտահայտելով այդ դեմքերը (ինքս//ես ինքս, ինքդ//դու ինքդ)։
Ինքս, ինքդ ձևերը չեն հոլովվում, իսկ ինքը դերանունը հոլովվում է։ Անձնական դերանունների հոգնակի թիվը, ի տարբերություն գոյականների, կազմվում է ուրիշ
հիմքով և ոչ թե ցույց է տալիս մեկից ավելի նույն առարկայից, այլ տվյալ անձը և
այն խումբը, որի անունից նա հանդես է գալիս, որը տվյալ դեպքում ինչ-որ կերպ
առնչվում է նրան։ Հարգալից վերաբերմունք արտահայտելու համար անձնական
դերանվան երկրորդ դեմքը գործածվում է հոգնակի թվով, թեև վերաբերում է մեկ
անձի. այդ դեպքում դերանունը գրվում է մեծատառ (օրինակ՝ Ես Ձեզ շնորհավորում եմ)։ Երբեմն մենք դերանունը գործածվում է ես-ի փոխարեն։ Այս ձևը ընդունված է հատկապես գիտական ոճում և կոչվում է ՙհեղինակային մենք (օրինակ՝
Այդ հարցը մենք աշխատության մեջ այսպես ենք մեկնաբանել)։ Անձնական դերանունները հոլովվում են, բայց գոյականից տարբեր ձևով, այսինքն՝ այս դեպքում
ոչ թե միայն մասնիկ է ավելանում, այլ փոխվում է ամբողջ բառը։ Բացի այդ՝ անձնական դերանունները սեռական և տրական հոլովների համար առանձին ձևեր
ունեն։ Անձնական դերանունների ներգոյականը հիմնականում գործածական չէ.
միայն երբեմն հանդիպում են որոշ կիրառություններ, օրինակ՝ Մեզանում այդպես
է ընդունված։ Անձնական դերանունները հոլովվում են հետևյալ ձևով։
Հոլովը
Եզակի թիվ Հոգնակի թիվ
1-ին դեմք 2-րդ դեմք 3-րդ դեմք 1-ին դեմք 2-րդ դեմք 3-րդ դեմք
Ուղղական ես դու նա ինքը մենք դուք նրանք իրենք
Սեռական իմ քո նրա իր մեր ձեր նրանց իրենց
Տրական ինձ քեզ նրան իրեն մեզ ձեզ նրանց իրենց
Հայցական ինձ քեզ նրան իրեն մեզ ձեզ նրանց իրենց
Բացառ. ին(ա)նից քեզ(ա)նից նրանից իրենից մեզ(ա)նից ձեզ(ա)նից նրանցից իրենցից
Գործ. ինձ(ա)նով քեզ(ա)նով նրանով իրենով մեզ(ա)նով ձեզ(ա)նով նրանցով իրենցով
Ներգոյական — — — — — — — ——————— — — — — — — — ————
2. Ցուցական դերանուններ
Ցուցական դերանունները ցույց են տալիս առարկա (երբեմն անձ) կամ հատկանիշ առանց դրանք կոնկրետ անվանելու։ Ցուցական դերանուններն են սա, դա,
նա, այս, այդ, այն, սույն, նույն, միևնույն, մյուս, այսպես, այդպես, այնպես,
նույնպես, այսպիսի, այդպիսի, այնպիսի, նույնպիսի, այսքան, այդքան, այնքան,
նույնքան, այստեղ, այդտեղ, այնտեղ, նույնտեղ, այսչափ, այդչափ, այնչափ,
նույնչափ։ Ի տարբերություն անձնական դերանունների՝ ցուցական դերանունները
չունեն դեմք, բայց արտահայտում են տարածական և ժամանակային հարաբերություն, այսինքն՝ կարող են արտահայտել խոսողին, խոսակցին կամ մի երրորդ
անձի (առարկայի) մոտ գտնվող առարկա կամ այդ առարկայի հատկանիշը, ինչպես նաև խոսելու նյութի հետ ժամանակային հարաբերությամբ կապ ունեցող իրողություն, օրինակ՝ այս գիրքը (խոսողին մոտ գտնվող գիրք), այդ գիրքը (խոսակցին
մոտ գտնվող գիրքը), այն գիրքը (երրորդ անձին կամ առարկային մոտ գտնվող
գիրքը), այս տարի, այդ տարի, այն տարի և այլն։ առարկայանիշ ցուցական դերանուններն ունեն նաև եզակի և հոգնակի թվեր։
Այն ցուցական դերանունները, որոնք հատկանշային իմաստ են արտահայտում,
չեն հոլովվում։ Մյուս մասը հոլովվում է գոյականի նման՝ այսինքն մասնիկներ
ստանալով, ինչպես՝ այստեղ-այստեղի-այստեղի-այստեղ-այստեղից-այստեղով և
այլն։ Սա, դա, նա դերանունները անձնականների նման յուրատեսակ (դերանվանական) հոլովում ունեն:
Հոլովը Եզակի թիվ Հոգնակի թիվ
Ուղղական սա դա նա սրանք դրանք նրանք
Սեռական սրա դրա նրա սրանց դրանց նրանց
Տրական սրան դրան նրան սրանց դրանց նրանց
Հայցական սա(սրան) դա (դրան նա(նրան) սրանք,(սրանց)դրանք,(դրանց)նրանք,(նրանց)
Բացառական սրանից դրանից նրանից սրանցից դրանցից նրանցից
Գործիական սրանով դրանով նրանով սրանցով դրանցով նրանցով
Ներգոյական սրանում դրանում նրանում սրանցում դրանցում նրանցում
3.Փոխադարձ դերանուններ
Փոխադարձ դերանունները ցույց են տալիս իրար փոխադարձաբար կապված
անձեր, առարկաներ, երևույթներ։ Փոխադարձ դերանուններն են իրար (իրարու),
միմյանց, մեկմեկու (մեկմեկի)։ Սրանք չունեն եզակի թիվ, որովհետև ցույց են տալիս իրար կապված մեկից ավելի իրողություններ։ Չունեն նաև ուղղական հոլով։
Փոխադարձ դերանունները հոլովվում են հետևյալ ձևով։
Ուղղական — — —
Սեռական իրար միմյանց մեկմեկու
Տրական իրար միմյանց մեկմեկու
Հայցական իրար միմյանց մեկմեկու
Բացառական իրարից միմյանցից մեկմեկուց
Գործիական իրարով միմյանցով մեկմեկով
Ներգոյական իրարում միմյանցում մեկմեկում
4.Հարցական դերանուններ
Հարցական դերանուններն արտահայտում են խոսողի հարցումը որևէ իրողության մասին։ Հարցական դերանուններից են՝ ո՞վ, ի՞նչ, ե՞րբ, ո՞ւր, ո՞ր, որտե՞ղ,
ինչպիսի՞, ինչքա՞ն, քանի՞, քանի՞երորդ, ո՞րերորդ, ինչպե՞ս, որքա՞ն և այլն։ Հարցական դերանուների մի մասը չի հոլովվում, իսկ մյուս մասը հոլովվում է գոյականների
նման (օրինակ՝ ի՞նչ-ինչի՞-ինչի՞ն-ի՞նչ-ինչի՞ց-ինչո՞վ-ինչո՞ւմ)։ Յուրահատուկ հոլովում
ունի ո՞վ դերանունը։ Այն ունի եզակի (ո՞վ) և հոգնակի (ովքե՞ր) թվեր, սակայն
հոլովվում է մեկ՝ եզակի ձևով, որը գործածվում է և՛ եզակիի, և՛ հոգնակիի համար։
Սեռական հոլովից սկսած՝ անձնական և որոշ ցուցական դերանունների նման փոխվում է ամբողջ հիմքը, սակայն, ի տարբերություն դրանց, այս դերանունը սեռական և
տրական հոլովների համար տարբերակված ձևեր չունի։
Հոլովը Եզակի Հոգնակի
Ուղղական ո՞վ ովքե՞ր
Սեռական ո՞ւմ (ո՞ւմ)
Տրական ո՞ւմ (ո՞ւմ)
Հայցական ո՞ւմ (ո՞ւմ)
Բացառական ումի՞ց (ումի՞ց)
Գործիական ումո՞վ (ումո՞վ)
Ներգոյական — —
5. Հարաբերական դերանուններ
Հարաբերական դերանունները ձևով նույն հարցական դերանուններն են,
սակայն ոչ թե հարցում են արտահայտում, այլ ստորադաս և գերադաս նախադասությունները տարբեր հարաբերություններով կապում են իրար օրինակ՝ Նա
կարդաց այն գիրքը, որը նվիրել էր ընկերը։ Աշխատանքը կատարեց այնպես,
ինչպես պահանջել էին։ Շենքը կառուցեցին այնտեղ որտեղ նախկինում ամայի
տարածություն էր։ Հետևաբար հարաբերական դերանունների վրա հարցական
նշան չի դրվում։ Իրենց քերականական հատկանիշներով (հոլով, թիվ) հարաբերական դերանունները չեն տարբերվում հարցականներից։
6.Որոշյալ դերանուններ
Որոշյալ դերանունները առանց կոնկրետ անվանելու ցույց են տալիս տվյալ
դեպքում հայտնի, որոշակի անձեր, առարկաներ, հատկանիշներ, դրանց ամբողջությունը կամ ամբողջության մեջ մտնող առարկաներն ու անձերը առանձին-առանձին։ Որոշյալ դերանուններից են ամեն մի, ամեն մեկը, ամեն(ը), ամենքը, բոլոր(ը),
յուրաքանչյուր(ը), յուրաքանչյուր ոք, ողջ(ը), ամբողջ(ը), համայն և այլն։ Հատկանշային իմաստով որոշյալ դերանունները չեն հոլովվում, իսկ առարկայանիշ իմաստ արտահայտողները հոլովվում են։ Դրանք հոլովվում են գոյականի նման՝ ի արտաքին
հոլովմամբ, օրինակ՝ բոլորը-բոլորի-բոլորին-բոլորը-բոլորից-բոլորով-բոլորում։
7.Անորոշ դերանուններ
Անորոշ դերանունները ցույց են տալիս տվյալ իրադրությունում անորոշ, անհայտ
անձեր, առարկաներ, հատկանիշներ առանց դրանք անվանելու։ Անորոշ դերանուններից են՝ երբևէ, ինչ-որ, ինչ-ինչ, մի, մի քանի, ինչ-որ մի, ոմն, որևէ, որևիցե, որոշ և
այլն։ Առարկայնիշ անորոշ դերանունները հոլովվում են, օրինակ՝ մի քանիսը — մի
քանիսի — մի քանիսին — մի քանիսը — մի քանիսից — մի քանիսով — մի քանիսում։ Ոմն
դերանունն արտահայտում է հատկանշային իմաստ. նշանակում է ինչ-որ, օրինակ՝
Քեզ նամակ է ուղարկել ոմն Հարություն։ Ոմն-ը չի հոլովվում։ Ոմանք դերանունը, որը
ոմն-ի հոգնակին է, անձնանիշ է և նշանակում է մի քանիսը, օրինակ՝ Ոմանք
առանձնացան իրենց կատարած փայլուն աշխատանքով։ Ոմանք-ը հոլովվում է ց
հոլովմամբ՝ ոմանք-ոմանց-ոմանց-ոմանց-ոմանցից-ոմանցով։
8.Ժխտական դերանուններ
Ժխտական դերանունները ցույց են տալիս տվյալ իրադրությունում ժխտվող
անձեր, առարկաներ, մասամբ էլ հատկանիշներ առանց դրանք անվանելու։ Ժխտական դերանուններն են՝ ոչ ոք, ոչինչ, ոչ մի, ոչ մեկը։ Սրանց յուրահատկությունն այն է,
որ այս դերանունների հետ բայերը դրվում են ժխտական ձևերով, օրինակ՝ Ոչ ոք
չհեռացավ։ Ժխտական դերանուններից ոչ մի-ն չի հոլովվում, իսկ մյուսները հոլովվում են գոյականների նման, օրինակ՝ ոչինչ — ոչնչի – ոչնչին ոչինչ – ոչնչից – ոչնչով –
ոչնչում։ Արևմտահայերնում ժխտական դերանունների հետ բայերը դրվում են դրական խոնարհումով, օրինակ՝ Ոչ ոք ըսավ.- հե՛գ տղա, արդյոք ինչո՞ւ կմխա (Պետրոս
Դուրյան)։ Պետք է չշփոթել ոչ ոք դերանվան սեռական հոլովաձևը՝ ոչ ոքի (օրինակ՝
Ոչ ոքի չասես), և ոչ-ոքի ձևի մակբայը (օրինակ՝ Խաղն ավարտվեց ոչ-ոքի)։
Գործնական աշխատանք
1. Դո՛ւրս գրել անձնական դերանունները և որոշե՛լ դրանց
դեմքը, թիվը, հոլովը։
Ես (1-ին դեմք, եզակի թիվ, ուղղական) եմ, դու (2-րդ դեմք, եզակի թիվ, ուղղական) ես, ես ու դու
Գիշերում այս դյութական,
Մենք(1-ին դեմք, հոգնակի թիվ, ուղղական) մենակ ենք – ես ու դու.
Ես էլ դու եմ. ես չըկամ…
Կապույտ երկնքի ոսկեղե՛ն աստղեր,
Ձեր (3-րդ դեմք, հոգնակի թիվ, սեռական) հեռվից դուք(2-րդ դեմք, հոգնակի թիվ, ուղղական) միշտ տեսնում եք նրան (1-ին դեմք, եղակի թիվ, տրական).
Ասացե՛ք, արդյոք նա էլ թախծո՞ւմ էր,
Արդյոք տրտո՞ւմ էր նա էլ ինձ նըման։
Խորհրդագետնե՛ր, դուք (3-րդ դեմք, հոգնակի թիվ, ուղղական) տեսնում եք միշտ.
Արդյոք մենա՞կ էր նա էլ ինձ (1-ին դեմք, եզակի թիվ, հայցական) նըման,
Թե՛ ընկեր գտած ժպտում էր անվիշտ
Եվ փայփայում էր և սիրում նրան։
Խորհրդագետնե՛ր, դուք ժպտում եք լուռ,
Դուք լուռ ժպտում եք իմ (1-դեմք, եղակի թիվ, սեռական) ցավի վրա.
—Նա (2-րդ դեմք, եզակի թիվ, ուղղական), քեզ (2-րդ դեմք, եզակի թիվ, տրական) մոռացած, վաղուց ամենուր
Ծաղրում է քո (2-րդ դեմք, եզակի թիվ, սեռական) խենթ խոսքերը հիմա…
2. Գտնե՛լ, թե որ հատվածներում նշված հոլովով անձնական
դերանուններ կան։
Ուղղական
1.Կյանքիս բերքն ու բարին ես ցրեցի լրիվ
Հողի նման բարի, հողի նման….
2. Իմ սերունդն ամբողջ եղյամի մեջ է.
Նշանակում է ցրտեր են եղել….
3. Ես լուռ կարդում եմ գիրը քարերի
Եվ քարանում եմ քարե բառերից….
Սեռական
1.Թափառում ենք փողոցներում՝
Ես քո սիրով, դու՝ ուրիշի
2. Արշալույսից մինչ երեկո ես լսեցի քամուն.
Նա ուռենու շրշյուն բերեց իմ հեռավոր ձորից: 3. Ես չեմ ուզում աշխարհից բազում գանձեր ու երազ,
Միայն երգն այս սիրավետ ու իմ սիրտը հասկանաս…
Տրական
1.Ինձ փոխանցեցին ծիծաղի մի լաթ,
Որ տխրությունից իմ հոգին սրբեմ ։
2. Գնացքը սողաց մթին ձորից,
Ինձ էլ վերցրեց, ճչաց, գնաց…
3. Կնայի քեզ երկնքից մի գունատ լուսին,
Կիջնի ահա երեկոն, գիշեր կլինի…
3. Դո՛ւրս գրել ցուցական դերանունները, որոշե՛լ թիվը և
հոլովը (չհոլովվող դերանունների դեպքում նշել չթեքվող լինելը)։
Գագիկ թագավորի ծառաները պալատի առաջ մի օձ են տեսնում, որը անհանգիստ գետնին էր քսում եղջյուրները։ Թագավորը կարգադրում է կտրել օձի եղջյուրները։ Դրանից (ուղղական, եզակի) հետո օձը հանգստանում է և գոհ հեռանում։ Ժամանակ անց նա (ուղղական, եզակի) նորից երևում է պալատի մոտ և բերանից մի կորիզ գցելով՝ անհայտանում է։ Գագիկի հրամանով կորիզը տնկում են և հետևում նրան (եզակի, տրական)։ Ամռանը այդ կորիզից մի հսկայական կլոր պտուղ է աճում։ Փորձելու համար մի կտոր տալիս են ուտելու մերձիմահ ծերուկի։ Սա (եզակի, ուղղական) անմիջապես կազդուրվում է ու երիտասարդանում։ Գագիկն իր պալատականների հետ վայելում է պտուղի մնացած մասը և նույնպես կազդուրվում ու երիտասարդանում։ Դրանից (եզակի, բացառական) հետո այդ պտուղի անունը դնում են չմեռուկ, որը, բերանից բերան անցնելով, դառնում է ձմերուկ։ Արամ Ղանալանյանի «Ավանդապատում» գրքից ( Սա ժողովրդական ստուգաբանություն է. Հրաչյա Աճառյանն իր «Հայերեն արմատական բառարանում»
ձմերուկ բառը համարում է ձմեռն բառից կազմված (որպես զովացնող)։
4. Գտնե՛լ փոխադարձ դերանունները։
Կախարդական մի շղթա կա երկնքում՝
Անրերևույթ, որպես ցավը խոր հոգու,
Իջնում է նա հուշիկ, որպես իրիկուն՝
Օղակելով լույս աստղեցը մեկմեկու։
Մեղմ գիշերի գեղագանգուր երազում
Այն աստղերը, որպես մոմեր սրբազան,
Առկայծում են կարոտագին երազուն՝
Հավերժաբար իրար կապված և բաժան։
Ես ու դու էլ շղթայված ենք իրարու,
Կարոտավառ երազում ենք միշտ իրար,
Միշտ իրար հետ, բայց միշտ բաժան ու հեռու
Աստղերի պես և՛ հարազատ, և՛ օտար…
5. Դո՛ւրս գրել դերանունները և խմբավորե՛լ ըստ տեսակների։ Հոլով, թիվ կամ դեմք ունեցող դերանունների դեպքում նշե՛լ դրանք։
Մկան թագավորը հրաման է տալիս, կանչում իր մոտ չղջիկին և ասում. «Ա՛յ
անպիտան, դու մուկ ես, ո՞ւր ես թաքնվում, ինչի՞ տուրք չես տալիս»։ Չղջիկը բաց
է անում թևերը և ասում. «Ես ինչի՞ պիտի տուրք տամ քեզ, չե՞ս տեսնում սրանք.
Ես թռչուն եմ, ես որտեղի՞ մուկն եմ»։ Մկան թագավորը գրում է թռչունների
թագավորին, թե այս տեսակ մի թռչուն կա. ինչի՞ դու նրանից տուրք չես վերցնում։
Թռչունների թագավորը սա որ լսում է, կանչում է չղջիկին, ասում. «Թե որ թռչուն
ես, մեր օրենքը ինչի՞ ես խախտում, ինչի՞ տուրք չես տալիս»։ Չղջիկը բաց է անում
բերանը, ցույց տալիս ատամները և ասում. «Ես մուկ եմ, թռչունը բա ատամներ
կունենա՞»։ Թռչունների թագավորը մնում է շվարած, գլուխը կորցրած։ Այսպես
չղջիկը, երկուսին էլ խաբելով, մինչև հիմա էլ իր համար հանգիստ ապրում է
առանց տուրք տալու։
6. Դո՛ւրս գրել անձնական դերանունները. կազմե՛լ նախադասություններ՝ գործածելով այդ դերանունները։
Իրար, այսչափ, նրանք, ոմն, ուրիշ, մենք, յուրաքանչյուրը, ինքը, նույնպիսի,
ամեն ինչ, ողջ, իրենք, ոչինչ, դա, ամբողջ, սա, միմյանց, ոչ մեկը, ոչ ոք, դուք,
ամենքը, մեկմեկու:
7. Դո՛ւրս գրել ցուցական դերանունները. կազմե՛լ նախադասություններ՝ գործածելով այդ դերանունները։
Ոմն, այսչափ, ինչ-որ, դրա, մենք, յուրաքանչյուրը, ինքը, նույնպիսի, ամեն
ինչ, ողջ, իրենք, ոչինչ, դա, ամբողջ, սա, միմյանց, ոչ մեկը, ոչ ոք, դուք, մյուս,
ամենքը, միևնույն:
8. Ո՞ր շարքի բոլոր դերանուններ են ցուցական:
1. ողջ, ամբողջ, միևնույն, ամենայն
2. համայն, սույն, միևնույն, ինչ
3. այսպես, այդպես այնպես, որքան
4. սա, դա, նույնտեղ, այնչափ
9. Ո՞ր շարքի բոլոր դերանուններ են որոշյալ:
1. միմյանց, յուրաքանչյուր, ինչ, երբ
2. ամեն ինչ, համայն, ամեն մի, ողջ
3. որտեղ, քանի, ինչպես, ինչու
4. իրար, որերորդ, քանիսը, այլ
10. Ո՞ր շարքի բոլոր դերանուններ են հարաբերական:
1. ով, ինչ, երբ, սույն
2. ողջ, քանի, ինչու, որ
3. որտեղ, քանի, ինչպես, ինչու
4. իրար, որերորդ, քանիսը, այլ
Mузей Сергея Параджанова
Несколько дней назад я посетила музей Сергея Параджанова. Сергей Параджанов известный армянской художник и режиссёр. Музей был создан в 1988-м году. Интересно то , что Параджанов сам выбрал место для собственного дома и музея. Хотя он никогда не жил в Армении , но всё своё художественное наследие завещал родине.В музее больше 600 работ Параджанова , интерьер его дома в Тбилиси и личные вещи . Представленные в экспозиции знаменитые талеры режиссёр выдавливал пальцами на крышках от кефирных бутылок . Выглядит они как серебряные , хотя на самом деле это обычная фольга .Параджанов создал их в 1976 году , когда сидел в карцере Лукьяновской тюрьмы. Премия кинофестиваля золотой абрикос – как раз копия такого талера.
Прямо в центре главной залы – плакат с фотографией Параджанова к нему ведут ступени, уставленные экзотическими предметами , бумажными цветами и статуэтками , среди которых Ника , которую режиссёр вручили посмертно 1992 году за незаконченную исповедь。Вся композиция похожа на языческий алтарь , а многие объекты выглядят как иконы в богатых окладах . Среди них сам Параджанов в виде ангела с проволочными нимбом.
Он постоянно пытался подводить итоги своей жизни. Студентом ВГИКа Параджанов женился на мусульманке Нигяр. Ее родители были против брака с христианином, и через месяц после свадьбы она покончила с собой. Вероятно, поэтому, как считают в музее, у Параджанова было особое отношение к смерти, был даже своеобразный культ похорон. Так, он организовал театрализованные похороны парикмахера. Когда выносили гроб, соседские мальчики щелкали ножницами.
За 40 лет творческой жизни Параджанов снял не так много фильмов, но в первой же картине он создал свой киноязык. Особенно известны его картины 1960-х годов – “Тени забытых предков” о жизни гуцула Ивана и “Цвет граната” об армянском ашуге Саят-Нова. Параджанов прекрасно знал народное искусство, а каждый кадр картины строил как огромный коллаж.
Он был великим тружеником и не заниматься творчеством не мог.
Параджанов оставил несколько незаконченных фильмов и сценарии, по которым так ничего и не снял. Он оставил сотни объектов и десятки альбомов с коллажами. Его музей – самый посещаемый в Ереване.
Էմիգրանտներ և փախստականներ
Փախստականներն ու էմիգրանտները կարծում եմ ժողովրդագրական հիմնախնդիրներից ամենակարևորների ցանկում են գտնվում: Ամեն օր տարբեր երկրներում ապրող մարդիկ կայացնում են կյանքի ամենադժվար որոշումներից մեկը՝ հեռանալ իրենց տնից՝ փնտրելով ավելի ապահով և լավ կյանք: Աշխարհի մարդկանց մեծամասնությունը գիտի, թե ինչ է նշանակում լքել այն տունը, որտեղ նրանք մեծացել են: Կան բազմաթիվ պատճառներ, թե ինչու են մեր աշխարհում մարդիկ ցանկանում նոր կյանք սկսել այլ երկրում: Ոմանք հեռանում են տնից աշխատանքի կամ կրթության համար: Մյուսները ստիպված են փախչել մարդու իրավունքների խախտումներից, ինչպիսիք են խոշտանգումները: Միլիոնավոր մարդիկ փախչում են զինված հակամարտություններից կամ այլ աղետներից, բռնություններից: Մյուսներն այլևս իրենց ապահով չեն զգում և հետապնդվում են միայն այն բանի համար, թե ովքեր են, ինչ են անում և հավատում, օրինակ՝ իրենց էթնիկ պատկանելության, կրոնի, քաղաքական հայացքների համար: Նրանց ճանապարհը, որը միշտ սկսվում է ավելի լավ ապագայի հույսով, կարող է չափազանց վտանգավոր լինել: Ոմանք կարող են հայտնվել թրաֆիքինգի ձեռքերում և ենթարկվել այլ տեսակի շահագործման: Մյուսներին իշխանությունները ձերբակալում են նոր երկիր ժամանելուն պես: Երբ նրանք արդեն հաստատվում են նոր վայրում և սկսում են նոր կյանք կառուցել, շատերը բախվում են ամենօրյա ռասիզմի, այլատյացության և խտրականության:
Աշխարհում ավելի քան 79,5 միլիոն մարդ ստիպված է եղել լքել իրենց տները հակամարտությունների և հալածանքների հետևանքով։ Նրանց թվում են մոտ 26 միլիոն փախստականներ, որոնց կեսից ավելին 18 տարեկանից ցածր են: Բացի այդ, 45,7 միլիոն ներքին տեղահանվածներ, 4,2 միլիոն ապաստան հայցողներ և 3,6 միլիոն վենեսուելացիներ ստիպված են եղել լքել երկիրը։ Միլիոնավոր մարդիկ զրկվել են քաղաքացիությունից և իրենց հիմնական իրավունքներից, ինչպիսիք են կրթության, առողջապահության, աշխատանքի և ազատ տեղաշարժի իրավունքները: ՄԱԿ ՓԳՀ-ի «Գլոբալ միտումներ» տարեկան զեկույցի համաձայն՝ փախստականների դժբախտության արագ ավարտի հնարավորությունները գնալով նվազում են։ 1990-ականներին տարեկան միջինը 1,5 միլիոն փախստական կարողացել է տուն վերադառնալ: Վերջին տասնամյակի ընթացքում այդ թիվը նվազել է մինչև 385,000, ինչը նշանակում է, որ ճանապարհորդությունների աճը զգալիորեն գերազանցում է այսօր առաջարկվող լուծումներին: Միջազգային իրավունքի և ընտանիքի միասնության սկզբունքի համաձայն՝ փախստականների երեխաներն ու նրանց սերունդները նույնպես համարվում են փախստականներ: Այս տեսակետը թերևս լայնորեն ընդունված է միջազգային հանրության կողմից:
Այս թեմայից խոսելիս, շատ կարևոր է նշել “Amnesty” կազմակերպության մասին, քանի որ տարիներ շարունակ այս կազմակերպությունը իր կոչերով, օգնությամբ կարողացել է հասնել փախստականների հարցի տարածմանը:
Իրենց պաշտոնական կայքի հղումը՝այստեղ
Առանձնացնեմ իրենց բուն գործունեության մասին հատվածներ՝
Մենք պայքարում ենք աշխարհի համար, որտեղ յուրաքանչյուր մարդ կարող է օգտվել իր իրավունքներից՝ անկախ նրանից, թե ինչ իրավիճակում է հայտնվել։ Amnesty-ն տասնամյակներ շարունակ պաշտպանում է փախստականների, ապաստան հայցողների և միգրանտների իրավունքները: Մենք քարոզարշավ ենք իրականացնում՝ կառավարություններին պատասխանատվության ենթարկելու փախստականների, ապաստան հայցողների և միգրանտների իրավունքների պաշտպանության համար: Մենք դատապարտում ենք ցանկացած քաղաքականություն և գործելակերպ, որը խաթարում է շարժման մեջ գտնվող մարդկանց իրավունքները: Մեր արշավների միջոցով մենք փորձում ենք ստիպել կառավարություններին կատարել իրենց պարտավորությունները:Մենք պայքարում ենք՝ ապահովելու համար, որ ապաստանի դիմումները պատշաճ կերպով մշակվեն կառավարությունների կողմից, և որ ապաստան հայցողները տարիներ չանցկացնեն իրենց ճակատագրի մասին՝ երբեմն նույնիսկ ժամանակավոր կալանքի կենտրոններում: Մենք նաև ցանկանում ենք, որ միգրանտները պաշտպանված լինեն գործատուների կամ թրաֆիքինգի կողմից շահագործումից և չարաշահումից:
Էմիգրանտների, փախստականների և ապաստան հայցողների իրավունքները պաշտպանված են միջազգային իրավունքով, անկախ նրանից, թե ինչպես և ինչու են նրանք մուտք գործել երկիր։ Նրանք ունեն ճիշտ նույն իրավունքները, ինչ ցանկացած այլ անձ, բայց նրանք նաև ունեն հատուկ պաշտպանության իրավունք.
- Մարդու իրավունքների համընդհանուր հռչակագիր (հոդված 14), որտեղ ասվում է, որ յուրաքանչյուր ոք իրավունք ունի ապաստան փնտրել:
- Փախստականների կարգավիճակի մասին ՄԱԿ-ի 1951 թվականի կոնվենցիան (և դրա 1967 թվականի Արձանագրությունը) փաստում է, որ փախստականները կարող են մնալ այն երկրում, որում նախընտրում են, եթե իրենց լքած երկրում գտնվում են հետապնդման վտանգի տակ:
- 1990 թվականի աշխատանքային էմիգրանտների իրավունքների կոնվենցիան, որը պաշտպանում է էմիգրանտներին և նրանց ընտանիքներին:
- Փախստականների իրավիճակը կարգավորող տարածաշրջանային փաստաթղթեր (ներառյալ 1969թ. Աֆրիկյան միասնության կազմակերպության կոնվենցիան, 1948թ. Կարթագենյան հռչակագիրը, ապաստանի տրամադրման միասնական եվրոպական համակարգը և Դուբլինի կանոնակարգը):
Փոքրիկ կարծիք՝
Երբ դու ուղղակի ցանկանում ես ճամփորդել, ուսում ստանալ, տեսնել և վայելել նոր երկիր գնալու, ծանոթանալու այդ հետաքրքիր հաճույքը, ապա հարցին միայն դրական կերպով ես մոտենում, սակայն երբ հասկանում ես, որ կան մարդիկ, ովքեր պարտավոր են ուղղակի հեռանալ իրենց հայրենիքից, թողնել իրենց սիրելի մարդկանց, ընկերներին, առօրյա կյանքը, սովորական դարձած գործունեությունը և գնալ միայն նրա համար, որովհետև իրենց չի ընդունում սեփական երկիրը, կամ հենց իրենց երկիրը գտնվում է վտանգի տակ, ապա դրական բոլոր միտումներդ անցնում են միանգամից երկրորդ պլան: Յուրաքանչյուրս մեր կողմից որպես օգնություն, գոնե պետք է տեղեկացված լինենք այս ամենի մասին, իմանանք փախստականների և էմիգրանտների իրավունքները, մեզ թույլ չտանք այդքան ցածրանալ և ցուցաբերել ռասիզմ, շահագործում և այլն:
Աղբյուրները՝
Ամուսնություն
Ամուսնությունը հասարակության միջանձնային կապերը կարգավորող պատմականորեն ձևավորված, հարաբերությունների ձև է, որի գլխավոր նպատակն ընտանիք ստեղծելն է և որով սահմանվում են ամուսինների իրավունքներն ու պարտականությունները միմյանց, զավակների և հասարակության նկատմամբ։
Կանայք և տղամարդիկ ամուսնանալիս, ամուսնության ընթացքում, ամուսնալուծվելիս օգտվում են հավասար իրավունքներից:
Հայաստանում ճանաչվում են պետական գրանցում ստացած ամուսնությունները: Ամուսնալուծությունները կատարավում են քաղաքացիական կացությունների գրանցման մարմնին դիմում ներկայացնելու միջոցով կամ դատական կարգով , երկու դեպքում էլ ամուսնալուծության պատճառներին նշանակություն չի տրվում:
Ամուսնալուծության պետական գրանցումը կատարվում է քաղաքացիական կացության ակտերի պետական գրանցում իրականացնող մարմիններում:
Ամուսնալուծության պետական գրանցումը կատարվում է ամուսնալուծության մասին դիմում տալու օրվանից մեկ ամիս անցնելուց հետո:
Ամուսնալուծության պետական գրանցման համար ներկայացված դիմումը ուժի մեջ է վեց ամսվա ընթացքում:
Ամուսնալուծության պետական գրանցմամբ ամուսինների միջև դադարում են ամուսնական հարաբերություններից ծագող բոլոր պարտավորությունները: Ամուսնության պետական գրանցման ժամանակ իր ազգանունը փոխած ամուսինն իրավասու է ամուսնալուծությունից հետո պահպանել այդ ազգանունը կամ իր ցանկությամբ ամուսնալուծության պետական գրանցումից հետո ստանալ իր մինչամուսնական ազգանունը։
Մարիա Հակոբյան 